Xướng họa, hỏi đáp, nói nghe là những thành phần căn bản của một cuộc đối thoại. Cũng vậy, phần đáp ca là một phản ứng, một cách đáp lời Đấng vừa nói trong bài trích Kinh Thánh. Đáp trả như vậy là một yếu tố rất quan trọng trong Thánh Lễ cộng đoàn.

Là phần dân Chúa đáp lại Lời Chúa sau khi nghe Ngài nói : Đáp ca được trích từ các Thánh vịnh hay Thánh ca Cựu Ước và Tân Ước, những bài đáp ca này có liên hệ trực tiếp với các bài sách Thánh được đọc trong các Thánh Lễ. Đáp Ca là phần "Lời Chúa", nên không thể lấy một bài hát tự sáng tác để thay thế được. Phải là lấy ra từ sách thánh. Đáp ca có chỉ định trong sách lễ, nên chọn cho đúng những bài đã chỉ định.

Đáp ca là những đoạn thánh vịnh ngắn, được lựa chọn cho phù hợp với nội dung của bài đọc. Vì là một thành phần “trọn vẹn của phụng vụ Lời Chúa”, nên đáp ca cần được hát tại giảng đài hay một nơi thuận tiện (36). Mục đích của việc hát sau bài đọc một là giúp cho người dự lễ suy niệm lại những điều mình vừa nghe; đồng thời khuyến khích ngẫm nghĩ lại những việc làm cứu rỗi mà Thiên Chúa đã thực hiện cho Dân Người xưa nay.

Thông thường, người vừa đọc bài đọc hay một ca viên “xướng” các câu thánh vịnh và cộng đoàn “họa” bằng một câu ngắn riêng. Trong phụng vụ Rô-ma cổ điển, phần này của Thánh Lễ được một ca viên đứng trên bậc thềm của cung thánh hát. Vì thế, đáp ca cũng được gọi là ca tiến cấp. Về sau, lời ca này được dành riêng cho các phó tế hát, tạo nên quan niệm cho rằng phải biết hát hay thì mới làm phó tế được. Có lẽ để thay đổi cách suy nghĩ đó, nên Đức Giáo Hoàng Gregor I (+ 604) đã trao việc hát đáp ca cho các trợ phó tế, vì chức thánh không lệ thuộc vào khả năng văn nghệ.